اگر روزی شما به‌عنوان یک‌شهروند تهرانی تصمیم بگیرید دیگر از خودروی شخصی‌تان استفاده نکنید و به‌جای آن وسایل حملونقل عمومی مثل اتوبوس را برای سفرهای درون‌شهری جایگزین کنید، چه اتفاقی می‌افتد؟ البته این همان موضوعی است که مدیران شهری پایتخت، شهروندان را به آن دعوت می‌کنند.
شاید این منطقی‌ترین تصمیمی باشد که تهرانی‌ها بعد از افزایش قیمت سوخت اتخاذ خواهند کرد و به‌طور مثال اتوبوس را به هر وسیله دیگری برای انجام سفرهای درون‌شهری ترجیح خواهند داد. با توجه به این موضوع و در ادامه پرونده آزادسازی انرژی در این شماره همشهری‌مسافر در صفحه اتوبوس، بحث افزایش قابل‌توجه مسافران اتوبوس را موردبررسی قرار داده‌‌ایم که می‌خوانید.
هدفمند شدن یارانه‌ها این روزها تبدیل به بحث اصلی محافل شده است. یکی از تبعات این موضوع بالا رفتن قیمت سوخت و به‌نوعی آزادسازی انرژی است که خود می‌تواند بحثی حساس و تاثیر‌گذار بر سبک زندگی شهری باشد. از طرفی بحث کمبود سوخت هم خود دلیلی دیگر بر این نگرانی است که شاید دیگر شهروندان نتوانند از خودروهای شخصی‌شان استفاده کنند.
این مساله نیز مقدمه‌ای برای افزایش حجم سفر با وسایل حملونقل عمومی می‌شود. به‌طور‌‌‌مثال اتوبوسرانی به‌عنوان یکی از وسایل مهم در موضوع حملونقل شهری، شاهد افزایش حجم مسافر می‌شود و شاید بتوان خدمات‌رسانی در این وسایل را 2 یا 3برابر نسبت‌به حجم کنونی تصور کرد.
افزایش شمار مسافران تهرانی برای استفاده از وسایل حملونقل عمومی البته از موضوعاتی است که مدیران شهری پایتخت بر آن اصرار و تاکید خاصی دارند، اما این موضوع را باید از ابعاد و زوایای دیگری موردبررسی قرار داد. این‌که ظرفیت این ناوگان پاسخگوی این تغییر خواهد‌بود یا این‌که نیاز به کاری کارشناسی و تزریقی تدریجی دارد؟
البته طی یکی، دو سال اخیر شرکت واحد به سمتی حرکت کرده که نسبت‌به برآورده شدن این هدف گام بردارد، اما این‌که در‌حال‌حاضر و با ورود به بحث کمبود سوخت و آزادسازی انرژی، شرکت واحد به‌عنوان یکی از شرکت‌ها‌ی حملونقلی چه وضعیتی پیدا خواهد کرد؛ موضوعی است که در این گزارش به بررسی آن پرداخته‌ایم.
گسترش بی.آر.تی
مدیران حملونقلی پایتخت طی یکی، دو‌سال اخیر بارها بر موضوع گسترش خطوط بی.آر.تی تاکید کرده‌‌اند. خطوط بی.آر.تی امروزه تبدیل به یکی از نیازهای اصلی مسافران تهرانی شده‌است و این همان پیش‌بینی بود که مدیران شهری پایتخت کرده‌بودند.
این‌که بی.آر.تی ترافیک را دور می‌زند، مسأله‌ای است که بارها گفته‌ایم و شنیده‌ایم، اما تا به‌حال به این موضوع هم فکرکرده‌اید، با چه قیمتی این خدمات‌رسانی انجام می‌شود؟ این خدمات‌رسانی با قیمتی بسیار ارزان و تنها با ارایه یک‌کارت- بلیت 20تومانی انجام می‌شود و این دقیقا همان مسأله‌ای است که مدیران شهری در‌پی رسیدن به آن بوده‌اند.
شبکه اتوبوسرانی محلی
اگر شهروندان با توجه به بهایی که باید برای مصرف سوخت بپردازند، به قول معروف برای‌شان حرکت دادن خودروهای شخصی صرف نداشته‌باشد، حتما استفاده از وسایل حملونقل عمومی در اولویت قرار می‌گیرد. یکی از دلایلی که مدیران شهری پایتخت و هم‌چنین اتوبوسرانی اصرار خاصی بر راه‌اندازی شبکه اتوبوسرانی محلی دارند نیز همین موضوع است که هر شهروند بعد از خروج از منزلش و طی کردن چند‌متر، به اولین ایستگاه اتوبوس برسد. قطعا افزایش حجم مسافران برای استفاده از وسایل حملونقلی مانند اتوبوس، دلیل دیگری است بر راه‌اندازی خطوط محلی و تدبیری که مدت‌ها‌ست در دستور‌کار مدیران شرکت واحد قرار گرفته.
گسترش بخش خصوصی
یکی از دیدگاه‌ها‌یی که در شرکت واحد اتوبوسرانی تهران مورد‌توجه قرار گرفته و مدیران این شرکت برای رسیدن به آن تلاش گسترده‌ای انجام داده‌اند، گسترش بخش خصوصی است. رعایت اصل44 قانون اساسی و خصوصی‌سازی از مسایلی است که در شهرداری پایتخت نیز به آن توجه می‌شود و در این راستا اتوبوسرانی نیز طی یکی، دو‌سال اخیر در این راستا قدم‌ها‌ی بسیاری برداشته و نتیجه‌اش هم ورود اتوبوس‌ها‌ی ریالی به عرصه حملونقل عمومی بوده‌است.
با توجه به پیش‌بینی‌ها‌یی که در خصوص افزایش مسافران اتوبوس انجام می‌شود، قطعا بخش خصوصی نیز می‌تواند گام موثری در جابه‌جایی مسافران‌بردارد. البته نوع خدمات‌رسانی این اتوبوس‌ها نیز کاملا زیر نظر سازمان نظارت بر بخش خصوصی انجام می‌شود.
سوخت اتوبوس‌ها چه می‌شود؟
حال اگر اتوبوسرانی با کمک شهرداری هم بتواند مانند همان اتفاقی که در خطوط بی.آر.تی رخ داد، بعد از مسأله افزایش قیمت سوخت و آزادسازی انرژی، کمبود اتوبوس‌ها‌یش را تامین کند، یک معضل دیگر هم‌چنان باقی می‌ماند که نگران‌کننده به نظر می‌رسد! بحث CNG و مشکلاتی که برای سوخت‌گیری اتوبوس‌ها وجود دارد را که حتما به یاد دارید؟
اتوبوس‌ها خود با مشکل بزرگی به نام کمبود سوخت به خصوص در بخش سوخت گاز مواجه هستند و این معضل دیگری است که مدیران شرکت واحد بارها بر آن صحه گذاشته‌اند، اما باز‌هم هیچ توجهی به آن نشده است و هر بار در فصل سرما شاهد بروز این مشکل هستیم. به هرحال باید انتظار داشته‌باشیم که این مشکل در آینده‌ای نزدیک مرتفع شود.
چشم‌انداز طرح جامع
بعد از تصویب طرح جامع حملونقل پایتخت، شرکت واحد اتوبوسرانی تلاش خود را برای رسیدن به سهم در‌نظر گرفته‌شده و رسیدن به چشم‌انداز و دور نمایش دوچندان کرد و به‌گفته مدیران این شرکت، در‌حال‌حاضر تقریبا به اهداف در‌نظر‌گرفته‌شده رسیده است. در دور‌نمای مدنظر در طرح جامع حملونقل پایتخت، اتوبوسرانی بعد از مترو بیشترین سهم را دارد و با توجه به بحث آزادسازی انرژی، به نظر می‌رسد باید شاهد افزایش سهم تعداد اتوبوس‌ها در عرصه حملونقل و جابه‌جایی مسافران در تهران باشیم. به گفته مدیران حملونقلی پایتخت، هم‌اکنون با توجه به این‌که مترو در حال ساخت‌و‌ساز و توسعه است، این اتوبوس‌ها هستند که اولویت اول در بحث جابه‌جایی محسوب می‌شوند.
افزایش اتوبوس!
شاید بهتر باشد این موضوع را از زاویه‌ای دیگر هم موردبررسی قرار بدهیم؛ قطعا افزایش تعداد مسافران مشکلاتی را هم در‌پی دارد، چرا‌که نمی‌توان از مسافران انتظار داشت با توجه به افزایش میزان جابه‌جایی، بیشتر از حد در صف ایستگاه بایستند و یا این‌که مثل چند‌‌سال قبل در اتوبوس ایستاده سفر کنند.
توجه به این موضوع یک‌بار دیگر سخن قدیمی مدیران شرکت واحد را یادآوری می‌کند که بارها بر کمبود اتوبوس و دریافت نکردن سهمیه‌شان تاکید کرده بودند. اتوبوسرانی تهران بارها این موضوع را یادآوری کرده که تعداد اتوبوس‌ها‌ی دریافت‌کرده از محل سهمیه در‌نظر گرفته‌شده پاسخگوی نیازشان نیست، اما تا این لحظه هم‌چنان به این مساله جدی، توجهی نشده است.
آسان‌تر و ارزان‌تر
حتما شما هم به‌عنوان یک شهروند و مسافر تهرانی با این نظریه موافقید که سفر با وسایل حملونقل عمومی با دردسر کمتری انجام می‌شود و دیگر نه در ترافیک گرفتار می‌شویم، نه به دنبال جای پارک خواهیم بود. از همه مهم‌تر این‌که سفر با کمترین بها انجام می‌شود. بعد از پاسخ گفتن به این سوالات مشخص می‌شود که استفاده از این وسایل حملونقلی از هر نظر به سود شهروندان تهرانی خواهد‌بود.
اما اتوبوس‌ها با توجه به این‌که تنها با یک‌بلیت 20تومانی این خدمات‌رسانی را انجام می‌دهند، به نوعی رایگان فعالیت کرده و این خود می‌تواند باعث افزایش شمار مسافران برای استفاده از اتوبوس به خصوص سامانه بی.آر.تی شود.
خطوط شبانه
نزدیک به یک‌سال قبل با تصمیم مدیران شرکت واحد، خطوط شبانه اتوبوس‌ها نیز راه‌اندازی و مشغول خدمات‌رسانی شدند. با توجه به پیش‌بینی افزایش مسافران اتوبوس، مدیران این شرکت پیش‌بینی می‌کنند کار و خدمات‌رسانی خطوط شبانه نیز گسترش و افزایش بیشتری خواهد داشت.
در‌حال‌حاضر تمام خطوط بی.آر.تی به صورت شبانه فعالیت می‌کنند و اتوبوسرانی تصمیم دارد پس از این باز هم فعالیت خطوط شبانه خود را در سایر خطوط گسترش دهد تا شهروندان حتی پس از سپری شدن پاسی از شب هم برای استفاده از وسایل حملونقل عمومی دغدغه نداشته‌باشند و بتوانند به‌‌راحتی در خیابان‌ها‌ی شهر تردد کنند.
همشهری مسافر
